Aktualność

Data publikacji: 2025-07-17

Porównywanie i uznawanie kwalifikacji w Europie – osiągnięcia, wyzwania i perspektywy rozwoju

Z szacunków Komisji Europejskiej wynika, że do 2100 roku liczba osób w wieku produkcyjnym na terenie UE spadnie o 57 milionów. Konkurencyjność Europy zależeć będzie od efektywnych mechanizmów porównywania i uznawania kwalifikacji zawodowych na poziomie krajowym i międzynarodowym. Nowy raport Cedefop podsumowuje dotychczasowe postępy w tworzeniu narzędzi wspierających te procesy oraz kierunki ich rozwoju.

Raport Cedefop pt. „Polityki i narzędzia do porównywania i uznawania kwalifikacji zawodowych w Europie: przegląd” podkreśla, że uznawanie kwalifikacji zdobytych w różnych krajach UE jest kluczowe dla mobilności pracowników, integracji rynku pracy oraz rozwoju gospodarczego. Opracowanie zawiera analizę SWOT najważniejszych narzędzi, takich jak dyrektywa 2005/36/WE, konwencja lizbońska, Europass, Europejskie Ramy Kwalifikacji (ERK) czy ESCO oraz wyniki badania sieci ReferNET, które objęło 28 krajów, w tym Polskę.

Mimo znaczących postępów w tworzeniu narzędzi wspierających porównywanie i uznawanie kwalifikacji w Europie oraz solidnych ram prawnych, praktyczne wykorzystanie tych narzędzi przez państwa członkowskie napotyka na liczne przeszkody wynikające m.in. z niejednoznacznych pojęć, rozdrobnienia systemowego, niskiej świadomości użytkowników czy oporu instytucjonalnego.  Raport wskazuje szereg kierunków działania, takich jak:

  • ujednolicenie pojęć – konieczne dla spójności prawa i praktyki w UE,
  • wykorzystanie efektów uczenia się jako wystandaryzowanego języka do opisu kwalifikacji,
  • cyfryzacja – lepsze wykorzystanie oraz upowszechnianie wśród użytkowników końcowych platform i narzędzi takich jak ESCO, Europejski model uczenia się (ELM) i Europass,
  • wykorzystanie sztucznej inteligencji do wspomagania analizy danych i integracji systemów,
  • wzmacnianie współpracy pomiędzy podmiotami odpowiedzialnymi za krajowe systemy kwalifikacji,
  • zwiększenie zaangażowania pracodawców, izb gospodarczych, organizacji branżowych,
  • rozszerzenie zakresu uznawania o kwalifikacje zdobyte nieformalnie.

Pełny raport dostępny na stronie Cedefop: Pobierz publikację (PDF)